Położenie. Miasto na wschodnim brzegu Jeziora Kórnickiego, 20 kilometrów na południowy wschód od Poznania.

Historia. Miasto było kolejno własnością Górków, Czarnkowskich, Grudzińskich, w latach 1678-1880 własność Działyńskich. Po śmierci Jana Działyńskiego w 1880 roku zamek przejął Władysław Zamoyski. Ostatni właściciel (Władysław Zamoyski) utworzył Fundację Narodową (rozpoczęła działalność po jego śmierci od 1925 roku). Od 1953 obiekt we władaniu PAN.

Budowa i wyposażenie. Zamek wzniesiony w XIV wieku przez Górkówi najprawdopodobniej w kształcie czworoboku z bramą wjazdową, okrągłą wieżą narożną i wewnętrznym budynkiem mieszkalnym. W wieku XV dobudi\owano dwa nowe budynki mieszkalne wewnątrz murów obwodowych. Budynek bramy otrzymał nową nadbudówkę, a stary dom mieszkalny zamieniono na spichlerz. Kolejna przebudowa miała miejsce w XVI wieku, pozostawiając czworoboczne, średniowieczne murów wraz z wieżą narożną. W drugiej połowie XVIII wieku dokonano kolejnej przebudowy dodając od frontu dwa ryzality z kopulastymi dachami i wysoki szczyt flankowany figurami, co nadało mu późnobarokowy charakter. Inicjatorem ostatniej przebudowy z pierwszej połowy XIX wieku był ówczesny właściciel zamku, Tytus Działyński. Przebudowa przeprowadzona zostałw według projektu Fryderyka Schinkla w stylu neogotyckim . Zamek pozostaje centralnym i najważniejszym obiektemrezydencji, do której przynależą ponadto trzy oficyny oraz zabudowańia folwarczne. Wewnątrze zamku utrzymane w doskonałym stanie warte jest dokładnaego obejrzenia. Do najciekawszych pomieszczeń należą: Czarna Sala, Sala Jadalna, Salon i Salonik, a przede wszystkim Sala Mauretańska, w której niepodzielnie króluje kórnicka Biała Dama (Teofilia z Działyńskich Szołdryska-Potulicka).

Park. Park o powierzchni 33.5 hektara. Pierwotnie założony jako ogród włoski w XVI w., przekształcony na park francuski, w późniejszym okresie przez Tytusa Działyńskiego na park angielski.Tenżę sprowadził nowe gatunków drzew i krzewów europejskich, azjatyckich i amerykańskich. Obecnie w arboretum można podziwiać ponad 3000 okazów.

Linki "Dwory Polskie w Wielkiem Księstwie Poznańskiem" Leonarda Durczykiewicza

Literatura.