ŻYDOWO
powiat gnieźnieński


Położenie. Wieś położona 9 kilometrów na południe od Gniezna przy trasie Gniezno-Września

Historia. Pierwsze wzmianki o Żydowie pochodzą z 1399 roku. W XVI wieku wieś była własnością Żydowskich. Około 1576 roku we wsi istniał stary dwór, należący do Żydowskich. W XVII wieku własność Rogowskich, Jarochowskich, Mankowscy, Jaraczewscy. W XVIII wieku własność Jaraczewskich, Katarzyny Cieleckiej, Smoleńskich, około 1797 roku własność Adama Bielskiego. Od początku XIX wieku aż do początków XX wieku Żydowo było własnością rodziny Chełmickich.

Szczegóły historyczne

  • W 1494 roku łany roli w Żydowie posiadali Żydowscu i Gurowscy
  • W 1514 roku wymieniany był dziedzic w Żydowie, Jakub Żydowski
  • W 1555 roku właścicielem połowy wsi był Wojciech Żydowski
  • W 1557 roku Wojciech sprzedał połowę wsi bratu Andrzejowi
  • W 1576 roku Andrzej sprzedał pół wsi oraz dwór swojemu synowi Jakubowi za 5000 złp
  • W 1584 roku Jakub oddał pół Żydowa swojej żonie Katarzynie Sobockiej
  • W 1594 roku Katarzyna Sobocka sprzedała pół Żydowa Marcinowi Głębockiemu za 8000 złp
  • W 1599 roku części wsi należące do Wojciecha Żydowskiego zostały sprzedane Janowi Kuczkowskiemu
  • W 1601 roku części wsi należały do braci zmarłego Marcina Głębockiego, Seweryna, Stanisława, Jana. Jan sprzedał swoje części Maciejowi Rogowskiemu
  • W 1621 roku Maciej Rogowski sprzedał pół wsi Stanisławowi Chrząstkowskiemu,który oddał wieś żonie, Annie Jarochowskiej
  • W 1635 roku wymieniany był Wojciech Jarochowski, właściciel połowy Żydowa
  • W 1665 roku syn Wojciecha, Chryzostom sprzedał Żydowo Helenie Mankowskiej.
  • W 1686 roku właścicielem był Franciszek Jaraczewski, żonaty z Teresą Wilczyńską. Zapisał on Żydowo żonie w posagu.
  • W 1702 wspominan jest Teresa Jaraczewska z Żydowa
  • W 1711 roku wymieniany był Jan Jaraczewski
  • W latach 1721-23 jako właściciel Żydowa wymieniany był Franciszek Jaraczewski, syn Jana
  • W latach 1726-34 wymieniana jest Katarzyna Cielecka.
  • W 1735 roku Katarzyna Cielecka sprzedała prawa do wsi Żydowo Antoniemu Piotrowi Smoleńskiemu.
  • W 1741,1744 roku wymieniany był dziedzic Żydowa, Antoni Smoleński.
  • W 1785 roku Antoni Piotr Smoleński cześnik ciechanowski, sprzedał Żydowo i Gembarzewo, synowi Stanisławowi Smoleńskiemu za 215. 000 złp.
  • W 1789 roku Julianna Karska, wdowa po Stanisławie Smoleńskim, podczaszym gnieźnińskim, zapisała "sumy" na folwarku Żydowo Adamowi Bielskiemu.
  • W 1818 roku wymieniana była Teofila z Przyłupskich Chełmicka dziedziczka Żydowa.
  • Około 1830-1841 roku wymieniany był Piotr Nałęcz Chełmicki sędzia trybunału najwyższego departamentu poznańskiego.
  • Około 1848 roku wymieniany był Zefiryb Chełmicki.
  • Około 1863 roku wymieniany był Bolesław Chełmicki.
  • Przed rokiem 1909 dziedzicem dóbr był Julian Chełmicki, doktor medycyny, poseł do parlamentu Rzeszy i Sejmu Pruskiego. Brał on udział w powstaniu w roku 1848 i 1863.

    Budowa i wyposażenie. Dwór składający się z kilku części. Najstarsza część parterowa pochodzi prawdopodobnie z XVIII wieku. W czasie kolejnych przebudów w XIX wieku,oraz w 1937 roku, kiedy to dodawano kolejne wyższe i niższe skrzydła. Całość niestety nie stanowi spójnej bryły.

    Park. Ładny park krajobrazowy o powierzchni około 5 hektarów.

    Inne zabytki. Kościół świętego Stanisława zbudowany w 1845 roku.

    Bibliografia. "Teki Dworzaczka" http://teki.bkpan.poznan.pl
    "Wielkopolska Słownik Krajoznawczy" pod red. Włodzimierza Łęckiego.
    Polecana literatura. "Dwory i pałace powiatu poznańskiego" Marcin Płóciennik


    Internetowy Bank Zjęć.
    Potrzebujesz zdjęć do publikacji? Kup zdjęcie w serwisie:
    Photomarket.pl - bank zdjęć

    Strona główna